Figurka jelenia znów ozdabia daszek zabytkowej studni w dzielnicy Jeleń. Poprzednia, która tkwiła na szczycie zadaszenia przez dziesiątki lat, niestety została skradziona. Dlatego w jej miejsce zainstalowano nową. Symbol tej części Jaworzna, a kiedyś osobnej miejscowości, znów przypomina więc mieszkańcom o pochodzeniu nazwy.
– Dzięki współpracy Miejskiego Zarządu Dróg i Mostów z Muzeum Miasta Jaworzna, na zabytkowej studni w Jeleniu znów pojawiła się figurka jelenia. Po kradzieży poprzedniej, przez pewien czas dach studni zdobił „jeleń tymczasowy”. W końcu, dzięki współpracy jednostek, udało się odtworzyć skradzioną figurkę – podkreśla Izabela Miszczyk, rzeczniczka jaworznickiego MZDiM-u.
Obie instytucje współpracowały przy stworzeniu modelu i wykonaniu jak najbardziej wiernej repliki. – Historyczna podobizna zwierzęcia, będącego swoistym patronem całej okolicy, powróciła na swoje miejsce – zaznacza Przemysław Dudzik z MMJ. – Jeleń, stanowiący obecnie południową część Jaworzna, ma wielowiekową tradycję, jako samodzielna wieś, a później miasto. Warto zatem dbać o pamięć historyczną tego miejsca i symbole, które były jego wyróżnikiem na przestrzeni setek lat – dodaje.
Jeleń, który dzisiaj jest dzielnicą naszego miasta, przez wieki był odrębną miejscowością. Jego nazwa wzięła się z legendy o myśliwym, który darował życie jeleniowi. W podzięce zwierzę uderzyło kopytem w ziemię. Z tego miejsca wypłynęło źródło. Dziś ma stać tam właśnie zabytkowa jeleńska studnia.
Jeleń założono na początku XIV wieku. Wcześniej jego tereny były przysiółkiem Byczyny. Dokument lokacyjny dla jeleńskiej wsi został podpisany przez biskupa krakowskiego Jana Muskatę 22 listopada 1303 roku. Wieś była pierwszą osadą na jaworznickiej ziemi, w której powstało sołtysostwo. Sołtysem został wtedy niejaki Paweł, który dostał od biskupa dwa łany ziemi i staw rybny, a także najważniejsze wiejskie obiekty, czyli karczmę, młyn, słodownię i łaźnię. Otrzymywał też 1/3 opłat i kar sądowych.
Centrum Jelenia znajdowało się na styku dóbr sołtysa i chłopskich zabudowań. Tam krzyżowały się drogi do Jaworzna i Byczyny. Było też zejście do pomostu promowego. W jeleńskiej karczmie gościli przybysze ze Śląska i Małopolski, przekraczający znajdującą się na Przemszy granicę państwową. W Jeleniu rozwinął się też przygraniczny handel. Wieś stała się częścią parafii Jaworzno w pierwszej połowie XVI wieku.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Jeleń nadal był osobną miejscowością. W 1954 roku stał się siedzibą gromady Jeleń. Cztery lata później przyznano mu status osiedla i włączono do niego Dąb, a w 1960 dodano też teren szybu Sobieski. W 1973 roku Jeleń stał się miastem. Z praw miejskich jelenianie nie cieszyli się jednak długo, ponieważ ich miejscowość straciła je w 1977 roku i została włączona do Jaworzna.
Anna Zielonka-Hałczyńska
Tak prezentuje się nowa figurka jelenia
| fot. Materiały MZDiM Jaworzno
