Z czym jaworznianom kojarzy się Pechnik? Z zakupami, cmentarzem, przystankiem autobusowym? Taka nazwa części Jaworzna, położonej pomiędzy Centrum i Leopoldem oraz Podwalem i Podłężem, funkcjonuje w obiegu już od bardzo dawna. Nie wszyscy wiedzą jednak, skąd się wzięła. Tymczasem rondo na Pechniku, u zbiegu ulic Grunwaldzkiej i 11 Listopada, zyskało właśnie swojego patrona. Został nim Antoni Pechnik, dziewiętnastowieczny właściciel kopalni i cynkowni, znajdujących się kiedyś tam, gdzie stoi dzisiejsza hala targowa Manhattan. To właśnie od jego nazwiska wzięła się nazwa tego miejsca. Jaworzniccy radni podjęli uchwałę, nadającą nazwę powstałemu przed kilkoma laty rondu, na czwartkowej sesji Rady Miejskiej.
Kim był jegomość, który patronuje teraz pechnickiemu skrzyżowaniu? Jak podają źródła historyczne, Antoni Pechnik przyjechał do Jaworzna w związku z utworzeniem, należącej do austriackiego skarbu państwa, Ekonomii Jaworzno. Ekonomia powstała po to, by zaborca mógł czerpać zyski z okolicznych bogactw – rozległych lasów i złóż węgla kamiennego.
W utworzonym w tym celu przedsiębiorstwie pracowali Austriacy i Czesi. W kierownictwie ekonomii funkcjonowały stanowiska administratora, intendenta, kasjera, pisarza, kancelistów, oficjalistów (zarządców folwarków), leśników, gajowych i strażników leśnych.
Wśród tych urzędników był Antoni Pechnik. Urodził się ok. 1773 roku w rodzinie urzędniczej ze Lwowa. Był pisarzem prowentowym i w Jaworznie pracował w kancelarii znajdującej się właśnie w okolicy, nazwanej później jego nazwiskiem. Został też właścicielem jednej z kopalń i cynkowni.
Co ciekawe, posiadał je tylko przez rok. Lenno górnicze zostało mu nadane 27 marca 1805 roku. Ale już w 1806 roku Pechnik sprzedał swoje przedsiębiorstwo, prawdopodobnie, dlatego że wyjechał z Jaworzna. Rok wystarczył mu jednak do tego, by jego nazwisko już na stałe znalazło się w jaworznickim nazewnictwie.
Antoni Pechnik zmarł w 1848 roku. Stworzona przez niego kopalnia, zwana przed laty Pechnikowską, funkcjonowała jednak nadal, choć zmieniali się jej właściciele. W 1873 roku odkupiło ją Jaworznickie Gwarectwo Węgla Kamiennego, które wstrzymało w niej wydobycie.
Anna Zielonka-Hałczyńska
Jedno z osiedli mieszkaniowych w Jaworznie nazwano Kolonią Nowy Pechnik. Zdjęcie pochodzi z lat 20. XX wieku | fot. ze zbiorów Muzeum Miasta Jaworzna
