Karczmy zwane tabernami
Dawne karczmy zwane tabernami stanowiły centrum życia codziennego i świątecznego. Pełniły rolę zajazdów, gospód, ale służyły też jako sklepy. W niektórych odbywały się sądy, w innych obradował lokalny samorząd, a jeszcze w innych świętowano uroczystości miejskie. W Jaworznie takowa taberna należała do sołtysa. Otrzymał ją w 1450 roku od biskupa Zbigniewa Oleśnickiego z zastrzeżeniem, że nie może działać ze szkodą na gospodę plebana.
W Ciężkowicach działały dwie takie karczmy, a w Szczakowej gospoda z szynkiem gorzałczanym. W Byczynie uruchomiono karczmę dopiero w XVII wieku. W tym samym wieku gospodę zyskał też Jeleń, podarowaną przez biskupa Jakuba Zadzika. Została wybudowana z drzewa budynkowego z izbami, komorami i stajnią.
Przez wiele lat taberny zmieniały właścicieli, podlegały przemianom stylistycznym. Największą zmianę przeszła karczma w Jeleniu. To w niej w 1818 roku Rada Szkolna założyła szkołę.
Źródło: Jaworzno. Zarys dziejów w latach 1939-1990