W lutym obchodziliśmy Światowy Dzień Walki z Depresją. O jej przyczynach rozmawiamy z Sandrą Rumian, psychologiem, seksuologiem i właścicielką jaworznickiego Gabinetu Psychoterapii i Rozwoju „Synergia”.
Jak rozpoznać, że mamy do czynienia z depresją?
Depresja jest zazwyczaj procesem powolnym i nie zawsze od razu zauważymy jej symptomy. Może być też tak, że sami nie zwrócimy uwagi na objawy. Posłużę się Międzynarodową Klasyfikacją Chorób ICD-11, która opisuje depresję jako stan występujący przez większą część dnia i utrzymujący się przez przynajmniej 2 tygodnie. Do listy objawów należą: obniżony nastrój, brak przeżywania przyjemności, pogorszenie koncentracji, pesymistyczna wizja przyszłości, przekonanie o niskiej własnej wartości, poczucie winy, myśli o śmierci, próby samobójcze, problemy ze snem, brak lub wzrost apetytu, pobudzenie lub spowolnienie psychomotoryczne oraz zmniejszona energia lub zmęczenie. Jeśli obserwujemy u siebie przynajmniej 5 z powyższym objawów, może to świadczyć o depresji.
Kto jest najbardziej na nią narażony?
Osoby, u których w rodzinie istniały zaburzenia nastroju, czyli depresyjne, maniakalne lub dwubiegunowe. Czynnikami predyspozycyjnymi są również trudne sytuacje życiowe, brak bliskich relacji z ludźmi, stosowanie używek, niewłaściwa dieta, zaburzenia snu, czy mała aktywność fizyczna.
Depresja objawia się tak samo u dorosłych i dzieci?
Oprócz wyżej wymienionych symptomów depresji, dzieci mogą wyrażać objawy również poprzez zachowania, które mogą być nietypowe, np. drażliwość, łatwe wpadanie w złość lub rozpacz, zachowania destrukcyjne (np. łamanie prawa, norm społecznych), autoagresywne (np. samookaleczanie), opozycyjno-buntownicze (np. kłamstwa, bójki, dokuczanie, sprzeciwianie się rodzicom czy nauczycielom).
Gdzie szukać pomocy i czy depresję da się całkowicie wyleczyć?
Najlepiej skontaktować się ze specjalistą, czyli psychologiem, psychiatrą lub psychoterapeutą. Depresja oczywiście jest uleczalna, jednak to, jak się ją leczy, zależy od wielu zmiennych, np. jakie jest jej nasilenie, czy jest to pierwszy epizod depresyjny, jaki jest czas trwania objawów, jaka jest sieć wsparcia społecznego, poczucie własnej wartości czy sprawczości. Należy wziąć pod uwagę, że depresja jest zaburzeniem nawracającym. Psychoterapia natomiast jest sposobem na znalezienie przyczyny, poradzenie sobie z objawami i zapobieganie nawrotom. Czasami niezbędne jest łączenie psychoterapii z farmakoterapią.
W jaki sposób możemy wesprzeć bliskich, którzy cierpią na depresję?
Zaczęłabym od uważnego wysłuchania i próby zrozumienia osoby z depresją. Być może w trakcie rozmowy uda się ustalić, jak rozmówca mógłby wesprzeć tę osobę. Czasami potrzebne jest wsparcie w codziennych czynnościach, takich jak zrobienie zakupów, podrzucenie ciepłego obiadu (może znamy ulubione danie), pomoc w opiece nad dziećmi, być może wspólne pójście na spacer. Można zaoferować wspólne poszukanie specjalisty. Każdy może potrzebować innego rodzaju wsparcia, dlatego warto dostosować się do potrzeb danej osoby. Osoba z depresją może zadać sobie pytania: jaki pierwszy krok może wykonać, aby poczuć się lepiej? Co by to było? Czy to dotyczyłoby pracy, relacji z ludźmi, a może jeszcze czegoś innego? Jaki krok byłby następny? Jeśli po przebudzeniu położymy stopy na podłodze i zrobimy pierwszy krok, to naturalnie robimy kolejny i kolejny. Wtedy jesteśmy w ruchu, a ruch to życie. Poczucie, że żyjemy pełnią i życiem takim, jakim chcemy, oddala nas od depresji.
Jeszcze kilka lat temu depresja była tematem tabu. Dziś chyba inaczej ją postrzegamy?
Gdy nas coś boli, zgłaszamy się na konsultację do lekarza. Tak samo powinno być w przypadku złego samopoczucia. Na szczęście przez ostatnie lata bardzo zmieniła się świadomość społeczności. Przestaliśmy się bać prosić o pomoc i o swoje zdrowie psychiczne dbamy tak samo, jak o to fizyczne. Wizyta u psychologa, psychoterapeuty czy psychiatry nie jest niczym wstydliwym. Można powiedzieć, że w tej kwestii dogoniliśmy Zachód. W Stanach Zjednoczonych od dawna sportowcy, politycy czy aktorzy korzystają z porad i wsparcia psychologów. U nas też się to już przyjęło. Mieszkańcy Jaworzna także korzystają z takiego wsparcia. W ubiegłym tygodniu nasz zespół psychologów i psychoterapeutów poprowadził dla mieszkańców bezpłatne konsultacje psychologiczne z okazji Światowego Dnia Depresji. Mieliśmy wielu chętnych. Dlatego wkrótce planujemy przeprowadzenie kolejnej takiej akcji. Warto śledzić nasz profil na Facebooku, gdzie na bieżąco będziemy zapowiadać swoje inicjatywy. Można też się z nami kontaktować tel. pod nr. 732 062 241 lub emailowo: synergiapsychoterapia@gmail.com.
Dziękuję za rozmowę.
Natalia Czeleń
Sandra Rumian z Gabinetu Psychoterapii i Rozwoju “Synergia” podpowiada, jak rozpoznać, że cierpimy na depresję
| fot. Natalia Czeleń
