Najpierw dla młodzieży ze szkół podstawowych, a następnie dla mieszkańców Szczakowej i całego Jaworzna odbędą się 4 i 5 lutego kolejne projekcje filmu dokumentalnego pt. „Kosa, opowieść o Karolu Pniaku”.
Obraz, przygotowany z inicjatywy społecznego komitetu imienia jaworznickiego pilota i Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, miał swoją prapremierę 10 listopada 2021 roku w Młodzieżowym Domu Kultury. Film przedstawia życiorys bohatera, w którym wypowiadają się zarówno historycy, jak i mieszkańcy Jaworzna. O pilocie i jego legendzie opowiadają dr hab. Krzysztof Mroczkowski, zastępca dyrektora ds. naukowych krakowskiego muzeum, Grzegorz Tucki i Maria Królikowska ze Społecznego Komitetu im. ppłk. pil. Karola Pniaka, Paweł Ogarek z modelarni lotniczej SieLata oraz płk. w stanie spoczynku, Józef Skulich.
Autorem scenariusza jest Krzysztof Mroczkowski. Muzykę stworzył pracujący w jaworznickim MDK-u Artur Majewski. Autorem zdjęć jest Jakub Malec, a za produkcję jest odpowiedzialny komitet społeczny. Wstawkę muzyczną na fortepianie – hymn 308. Dywizjonu – wykonał Marcin Guzik z Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. Grażyny Bacewicz w Jaworznie. Film powstał również przy wsparciu jaworznickich instytucji i prywatnych sponsorów.
Widzowie, zaproszeni na listopadową prapremierę, byli pod ogromnym wrażeniem obejrzanego dokumentu. Wielu z nich zaraz po seansie zwróciło się z prośbą o możliwość kolejnych projekcji w Jaworznie.
– Z pomysłem seansu w Domu Kultury im. Zdzisława Krudzielskiego w Szczakowej wyszła, niestety już świętej pamięci, Magdalena Ossysek, prezes Towarzystwa Przyjaciół Miasta Jaworzna. Mimo że nie ma jej już wśród nas, postanowiliśmy zrealizować jej zamierzenia i pokazać nasz film mieszkańcom – podkreśla Grzegorz Tucki, członek komitetu im. Karola Pniaka.
Projekcje dla młodzieży odbędą się 4 lutego. Wezmą w nich udział uczniowie SP nr 9, 10 i 11, a więc tych szkół, które leżą w obrębie Szczakowej, Pieczysk i Góry Piasku. 5 lutego o godz. 17 „Kosę…” będą mogli obejrzeć wszyscy chętni, którzy pobiorą wcześniej bezpłatne wejściówki (z racji pandemii liczba miejsc jest ograniczona). Są one do odbioru w szczakowskim Domu Kultury.
– Zapraszamy serdecznie każdą osobę, zainteresowaną historią słynnego jaworznickiego lotnika. Z pewnością nasz film zechcą obejrzeć mieszkańcy Pieczysk i Szczakowej, czyli miejsc, z którymi Karol Pniak bym związany przez lata. Wiele osób znało go, wielu go pamięta. Był dla nich przecież sąsiadem, przyjacielem, kolegą i oczywiście bohaterem narodowym, którego legenda trwa w tej części Jaworzna po dziś dzień – zaznacza Grzegorz Tucki.
Karol Pniak urodził się 26 stycznia 1910 roku na Robaku w Jaworznie. Do wojska wstąpił w październiku 1928 roku. Należał do tzw. Trójki Bajana i słynął z podniebnych akrobacji. Był jednym z najlepszych lotników „Cyrku Skalskiego”, czyli pilotów, którzy w czasie II wojny światowej zestrzeliwali samoloty wroga. Pniak miał przezwisko Kosa, od numeru samolotu – 7 – na którym latał jeszcze przed wojną. Choć ta cyfra związana jest z przesądem, jako że wygląda jak kosa kostuchy, to jaworznianin się tym nie przejmował.
W czasie II wojny światowej brał udział w kampanii w Północnej Afryce i w bitwie o Anglię. W listopadzie 1944 roku objął dowództwo 308. Dywizjonu Myśliwskiego „Krakowskiego”. Po wyzwoleniu zamieszkał z żoną, Heleną, w Pieczyskach. Pniakowie doczekali się jednego syna, Karola juniora. Jaworznicki pilot zmarł w 1980 roku w Krakowie. Został pochowany w Jaworznie.
– Karol Pniak to wielki bohater, którego pamięć jest ciągle żywa, przede wszystkim w Pieczyskach i Szczakowej. Tę pamięć warto nieustannie kultywować – podkreśla Maria Królikowska. – Gdy byłam dzieckiem, o pilocie wiedzieli wszyscy mieszkańcy. O jego zasługach mówiło się w każdym domu. Sama miałam kontakt z jego rodziną. Żona pilota, Helena, pochodziła z domu Paulów. Paulowie byli naszymi sąsiadami – zaznacza.
Członkowie Komitetu mają szersze plany związane z filmem. Są na ostatniej prostej do podpisania umowy z TVP Historia. Wszystko wskazuje więc na to, że „Kosa…” będzie mieć swoją premierę na telewizyjnej antenie.
Anna Zielonka-Hałczyńska
Kadr z filmu „Kosa, opowieść o Karolu Pniaku” | fot. UM Jaworzno
