Schyłek lata i zbliżający się początek najpiękniejszej pory roku, czyli jesieni nastrajają mnie nostalgicznie. Wracam pamięcią do różnych przestrzeni mojego życia. Częściej niż kiedykolwiek sięgam do sprawdzonych, ale wciąż budzących pozytywne emocje filmów, za każdym razem odkrywając między warstwami nowe znaczenia. Szczególny sentyment mam do kina przełomu lat 80-90 tych. Charakterystyczny dla tego okresu sposób obrazowania, prowadzenia kamery, długich ujęć, specyficznego pejzażu, harmonijnego montażu i unikalnej barwy niezmiennie mnie porusza.
We współczesnej kulturze audiowizualnej możemy również zaobserwować charakterystyczne elementy nostalgicznych powrotów do przeszłości. Adaptacje, remaki, sequele stylizowane są na produkcje z wyżej wymienionego okresu. Nostalgia i retromania przejawiają się zarówno w kulturze głównego nurtu, jak i w obszarze twórczości niezależnej. Główną funkcję pełnią konkretne przestrzenie i pejzaże. Takie elementy jak domek na drzewie, garaż, motel, klub nocny, wypożyczalnia kaset wideo, domowa piwnica, kino, chata w lesie, szkolny strych, wagon metra, budka telefoniczna, samochód, szkolny autokar czy nawiedzony dom na wzgórzu to miejsca, w których rozgrywa się akcja wielu scen kultowych filmów. Wykorzystane i poddane reinterpretacji we współczesnym kinie oraz serialach, przestrzenie te stanowią jeden z nośników nostalgii za minionymi czasami.
Dla mojego pokolenia, ludzi urodzonych w latach 70., sztandarowym przykładem tego nurtu jest serial braci Rossa i Matta Dufferów „Stranger Things”. Mamy tu liczne odwołania do utworów muzycznych, literackich i filmowych oraz użycie retroobiektów takich jak walkmany, winyle, kasety magnetofonowe, rowery. Uwagę zwraca także przedstawienie sposobu spędzania wolnego czasu z rówieśnikami, co w opozycji do współczesności jest atrakcyjnym elementem nostalgii.
Stranger Things to swoisty przewodnik po latach 80. Dualistyczny wizja świata przedstawionego jest niezwykła, wręcz dziwna, a wszystkie użyte retro elementy stanowią o atrakcyjności i popularności tego serialu.
Katarzyna Pokuta
Wybrana filmografia:
Beverly Hils 90210, twórca Darren Star, USA 1990 – 1999
Beverly Hills 90210, twórca Mike Chessler, USA 2019
Blade Runner, reż. Ridley Scott, USA 1982
Blade Runner 2049, Denis Villeneuve, USA reż. 2017
Dark, twórcy Jantje Friese/ Baran bo Odar, Niemcy 2017-2020
Dynastia, twórcy Richard/Esther Shapiro, USA 1981-1989
Dynastia, twórcy Sallie Patrick/ Stephanie Savage, USA 2017-2021
E.T., reż. Steven Spielberg, USA 1986
Hannibal, reż. Bryan Fuller, USA 2013 – – serial
Laleczka, reż. Lars Klevberg, USA 2019
Laleczka Chucky, reż. Tom Holland, USA 1988
Miasteczko Twin Peaks, reż. David Lynch, USA 2017 – serial
Milczenie owiec, reż. Jonathan Demme, Usa 1991
Sex education, twórca Laurie Nunn, Wielka Brytania 2019 – – serial
Stranger Things, twórcy Matt/Ross Duffler, USA 2016 – serial
To, reż. Tommy Lee Wallace, USA 1990
To, reż. Andy Muschetti, USA 2017
Tron, reż. Steven Lisberger, USA 1982
Tron: Dziedzictwo, reż. Joseph Kosinski, USA 2010
