Od dziecka intuicyjnie nie lubię cyrku i właściwie nic nie jest w stanie mnie przekonać do tego rodzaju rozrywki. To kwestia nie tylko estetyki ocierającej się o kicz, która mi nie odpowiada, ale przede wszystkim głębokiej empatii do zwierząt. Może, gdyby w cyrku występowali tylko ludzie, miałabym inne zdanie.
Paradoksalnie świat cyrku jest jak lustro, w którym możemy się przejrzeć jako społeczeństwo. I nie jest to miły obraz niczym soczewka, skupiający naszą małostkową skłonność do taniej rozrywki, niejednokrotnie opartej na krzywdzie innych – ludzi i zwierząt.
W filmach cyrk przedstawiany jest z jednej strony jako miejsce uciemiężenia, a z drugiej schronienie dla tych, którzy odbiegają od przyjętych norm społecznych, szczególnie w sferze wyglądu. Z upływem lat coraz bardziej świadomie patrzymy na cyrkowe uniwersum, ale niestety daleko nam do ideału.
Motyw cyrku zaciekawił wielu filmowców, którzy postanowili przenieść ten specyficzny świat na taśmę filmową, zmuszając nas do przemyśleń i głębokiej refleksji. Cyrk jest często pretekstem do opowiedzenia ciekawych historii, ludzkich i zwierzęcych, a wśród nich znajdziemy dzieła wybitne jak mające tylko i wyłącznie funkcję rozrywkową.
Katarzyna Pokuta
Wybrana filmografia:
Ale cyrk, reż. Peter Dodd, Dania 2011 – animacja
Carnivale, reż. Saniel Knauf, USA 2003 – serial
Chocolat, reż. Roschdy Zem, Francja 2016
Cienie we mgle, reż. Woody Allen, USA 1991
Cirque du Soleil- dalekie światy, reż. Andrew Adamson , USA 2012
Coś paskudnego tu nadchodzi, reż. Jack Clayto, USA 1983
Cyrk, reż. Charlie Chaplin, USA 1928
Cyrk, reż. Grigoriy Aleksandrov, ZSRR 1936
Cyrk, reż. Włodzimierz Haupe, Polska 1954 – film lalkowy
Cyrk, reż. Kevin Allen, Wielka Brytania 2013
Cyrk motyli, reż. Joshua Weigel, USA 2009
Cyrk odjeżdża, reż. Krzysztof Wierzbiański, Polska 1988
Cyrk w cyrku, reż. Oldrich Lipsky, Czechosłowacja 1975
Cyrkowe wozy, reż. Ray Enright, USA 1941
Dumbo, reż. Ben Sharpsteen, Samuel Armstrong, USA 1941 – animacja
Dziewczyna na moście, reż. Patrice Leconte, Francja 1999
Hiszpański cyrk, reż. Álex de la Iglesia, Hiszpania/Francja 2010
Klaun, reż. Selton Mello, Brazylia 2011
Król rozrywki, reż. Michael Gracey, USA 2017
Król złodziei, reż. Ivan Fila, Słowacja/Holandia i inne 2003
La strada, reż. Federico Fellini, Włochy 1954
Lustrzana maska, reż. Dave Mckean, Wielka Brytania/USA 2005
Madagaskar 3, reż. Eric Darnell,Tom McGrath , USA 2012 – animacja
Na trapezie, reż. Robinson Savary, Austria/Wielka Brytania 2005
Parnassus, reż. Terry Gilliam, Wielka Brytania/Kanada 2009
Pee-Wee Herman w cyrku, reż. Randal Kreiser, USA 1988
Pierwszy maja, reż. Paul Simons, USA 1999
Ratujmy Florę, reż. Mike Drury Taylor, USA 2019
Roselyne i lwy, reż. Jean-Jacques Beineix, Francja 1989
Uwolnić słonia, reż. Christopher Nielsen, Norwegia/Wielka Brytania 2006
Woda dla słoni, reż. Francis Lawrence, USA 2011
