Gra terenowa, uroczysty apel i ognisko. Tak jaworzniccy harcerze zakończyli w minioną sobotę, 26 czerwca, rok szkolny i jednocześnie zainaugurowali obchody setnej rocznicy harcerstwa w Jaworznie. Sto lat harcerskiej działalności minęło w kwietniu, ale przez lockdown świętowanie jubileuszu nieco się opóźniło.
– Podczas gry terenowej nasze zuchy i harcerze sprawdzali swoją harcerską wiedzę. Trasa wiodła przez GEOsferę i Gródek – informuje hm. Kinga Jędrzejek, komendantka Hufca ZHP w Jaworznie.
Uczestnicy gry musieli „zaliczyć” wyznaczone na trasie rajdu punkty. Wśród nich było np. spotkanie z druhami seniorami, odegranie minutowej scenki, promującej jaworznicki hufiec czy zrobienie zdjęć w fotobudce.
– Nasze sobotnie spotkanie w terenie to dopiero początek jubileuszu. W ramach świętowania będziemy mówić o historii podczas wakacyjnych zajęć z harcerzami. A po wakacjach planujemy międzypokoleniowe spotkanie instruktorskie i cykl otwartych zbiórek i spotkań przy ognisku, podczas których zaprezentujemy mieszkańcom Jaworzna, jak kiedyś działały harcerskie drużyny i jak działają teraz. Jesienią odbędzie się też wystawa, dotycząca historii jaworznickiego harcerstwa – wylicza komendantka.
Członkowie Kręgu Seniora opowiadają zuchom z Leśnych Duszków o zabawach i obozach sprzed lat | fot. Radosław Kałuża
Harcerska społeczność w naszym mieście zawiązała się 1 kwietnia 1921 roku. Tego dnia powstała pierwsza męska drużyna im. Kazimierza Puławskiego. Inicjatorem jej powstania był prof. Tadeusz Gdula. Drużyna działała wtedy pod hufcem chrzanowskim. Jaworznicki powstał dopiero kilka lat później, w 1926 roku (100-lecie samego hufca w Jaworznie będziemy obchodzić za pięć lat).
Pierwszym drużynowym został dh Edward Fonferko. Harcerze złożyli przyrzeczenie w czerwcu 1921 roku. 23 czerwca 1923 roku otrzymali od członków towarzystwa „Sokół” sztandar oddziału ochotniczego, walczącego pod koniec I wojny światowej pod Lwowem. Powstały też dwie nowe męskie drużyny i pierwsza żeńska.
W 1926 roku Komenda Chorągwi Krakowskiej zdecydowała o odłączeniu jaworznickiej społeczności od chrzanowskiego hufca i o powstaniu odrębnej jednostki w Jaworznie. Pierwszym komendantem został dh Kazimierz Stawarski. W 1931 roku hufiec liczył prawie 200 harcerzy. Trzy lata później druhów było już niemal 300.
Po tym jak Niemcy napadli na Polskę, druhowie z Jaworzna dostarczali polskim żołnierzom żywność w czasie kampanii wrześniowej. W czasie okupacji życie straciła spora część jaworznickiej kadry. Niektórzy byli torturowani przez hitlerowców.
Jaworznicki hufiec wznowił działalność w czerwcu 1945 roku i przez trzy lata był jednostką koedukacyjną. W 1948 roku został podzielony. Komendantem męskiego został dh Stefan Dwornicki, a komendantką żeńskiego dh Aniela Gutowska. Rok później, z powodu polityki władz państwowych, ZHP został rozwiązany. Wznowił działalność po siedmiu latach. Hufcowym został Stefan Dwornicki. W 1961 roku funkcję komendanta objęła phm. Janina Bajtel.
29 kwietnia 1962 roku hufiec otrzymał sztandar ufundowany przez zarząd Miejskiego Związku Młodzieży Socjalistycznej, a 22 stycznia 1972 roku zyskał imię Polskiej Partii Robotniczej. W 1975 roku, w wyniku nowego podziału administracyjnego Polski, przeszedł pod Chorągiew Katowicką. W tym czasie do jaworznickiego hufca należało ponad 5,3 tys. harcerzy.
Po transformacji ustrojowej sporo osób odeszło z harcerstwa. Ale powoli tworzyły się nowe środowiska, odżywały też te, które tworzyli niegdyś starsi druhowie. Powstały dwa kręgi seniorów.
Ważny dla jaworznickich harcerzy był też rok 2000. Odbyła się wówczas kampania „Bohater”, promująca sylwetkę hm. Stefana Dwornickiego. 16 grudnia stał się on patronem hufca w Jaworznie. Jednostka odebrała też nowy sztandar ufundowany przez Urząd Miejski i Radę Miejską.
Anna Zielonka-Hałczyńska
Zuchy z 13 JGZ Szczwane Szopy sprawdzają swoją wiedzę o udzielaniu pierwszej pomocy | fot. Radosław Kałuża
