Muzeum Miasta Jaworzna i dwie ciężkowickie grupy chcą zorganizować wystawę i wydać książkę o historii Ciężkowic. Dlatego zapraszają do współpracy mieszkańców dzielnicy i wszystkie osoby, z nią związane. Poszukiwane są różne pamiątki, a szczególnie archiwalne zdjęcia. – Zebrany materiał posłuży do przygotowania muzealnej wystawy i do wydania albumu z fotografiami. Darczyńcy zostaną wymienieni w przypisach. Z kolei pamiątki i oryginały zdjęć zostaną im zwrócone – wyjaśnia Przemysław Dudzik, dyrektor Muzeum Miasta Jaworzna.
Z MMJ współpracują w realizacji tego przedsięwzięcia członkowie Stowarzyszenia „Mieszkańcy dla Ciężkowic” i osoby, które prowadzą na Facebooku profil pn. „Ciężkowice z historią”.
Na tym profilu można znaleźć wiele fotografii, związanych z Ciężkowicami, i historii, które wydarzyły się w tej części Jaworzna.
Informacje, publikowane na Fb, to m.in. pokłosie projektu „Wczoraj i dziś Ciężkowic – ocalić od zapomnienia”, w ramach którego członkowie grupy zgromadzili sporo informacji i zdjęć od lokalnej społeczności, spisywali wspomnienia najstarszych ciężkowiczan, organizowali spotkania z mieszkańcami. Grupa nawiązała też współpracę ze stowarzyszeniem „Mieszkańcy dla Ciężkowic”. Swoimi zdobyczami postanowiła podzielić się w internecie.
Ciężkowice mają długą historię. Pierwsza znana historykom wzmianka o tej osadzie pochodzi z 1238 roku, gdy biskup Wisław z Kościelca nadał przywilej benedyktynkom ze Staniątek, w którym zwalniał z dziesięciny kościelnej należące do nich wsie. W tym dokumencie wymienione zostały Jaworzno, Długoszyn i właśnie Ciężkowice.
Kolejna wzmianka jest datowana na 1242 rok, gdy siostry zamieniły się ziemiami z biskupem krakowskim Prandotą. Z kolei z tzw. falsyfikatów staniąteckich z 5 sierpnia 1243 roku można dowiedzieć się m.in., że leżące w kasztelanii chrzanowskiej Ciężkowice obfitowały w ołów, żelazo, miedź, srebro i złoto.
Według badaczy historii nazwa wsi nie pochodzi od słowa „ciężki”. Miał tu natomiast mieszkać niejaki Cieszek, kopacz srebra i sługa księcia opolskiego Mieszka Plątonogiego. Pierwotne miano Ciężkowic brzmiało więc Cieszkowice.
Przez wieki była to odrębna miejscowość. W granicach naszego miasta znalazła się 1 stycznia 1973 roku.
Więcej informacji o planowanych przedsięwzięciach, wystawie i albumie, można uzyskać pod numerem telefonu 32 618 19 53 lub mejlowo ciezkowicezhistoria@gmail.com. Na ten mejl można także przesłać zdjęcia i informacje historyczne. Można też skontaktować się z radnym Mirosławem Pieczarą, który prezesuje Stowarzyszeniu „Mieszkańcy dla Ciężkowic”. Dyżury radnego odbywają się w drugą i czwartą środę miesiąca w godz. 17– 18 w remizie ciężkowickiej OSP.
Wystawa i album o Ciężkowicach to kolejna inicjatywa, związana z opisaniem historii jaworznickich dzielnic. Podobne przedsięwzięcia miały już miejsce w Długoszynie, Jeziorkach, Byczynie i Szczakowej.
Książkę o historii Długoszyna i album zdjęć tej części miasta stworzył jaworznianin Jarosław Sawiak, który materiały zbierał razem z byłym radnym Jerzym Nieużyłą. W publikacjach znajduje się opis dziejów, wiele archiwalnych fotografii, skany dokumentów. Wydaniem tych pozycji zajęło się Muzeum Miasta Jaworzna.
Kolejną publikacją jest ta pt. „Szczakowa na starej pocztówce i fotografii”. Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Muzeum Miasta Jaworzna i od mieszkańców. Najstarsze zostały zrobione na przełomie XIX i XX wieku. Album przygotowali muzealnicy i członkowie szczakowskiego koła Towarzystwa Przyjaciół Miasta Jaworzna. Obecnie oba te podmioty współpracują nad wydaniem monografii o historii Szczakowej, której autorem jest Adolf Tatarczuch.
Swoje publikacje, i to niejedną, o historii dzielnicy mają też byczynianie. Pomysłodawczyniami ich wydania były w głównej mierze Anna Gontarz i Maria Leś-Runicka z byczyńskiego koła TPMJ. Pierwszy album nosi tytuł „Byczyna na starej fotografii” i ukazuje historię sprzed 1939 roku. Drugi tom dotyczy okresu 1939-1977. Koło wydało też m.in. publikacje pt. „Byczyna – dokumenty, mapy, wspomnienia”, „Byczyna w czasie zaborów i Wielkiej Wojny” i „Byczyna – archiwum szkolne 1837-1945”. Byczynianie chcą też wydać trzecią część albumu „Byczyna na starej fotografii” nt. czasów współczesnych.
Jest też książka o historii Jeziorek, którą napisali i wydali własnym sumptem mieszkańcy tej dzielnicy, Grażyna i Jerzy Gutowie. Opisali dzieje tej części Jaworzna od okresu staropolskiego do 2018 roku. Publikacja została wydana w 2019 roku. Jej autorzy prowadzą też stronę internetową www.historiajeziorek.pl.
Anna Zielonka-Hałczyńska
Młodzież z Ciężkowic. Zdjęcie zostało podpisane “u Wojtecka pod stodołą” | fot. Ze zbiorów Ciężkowice z historią
